Zespół cieśni nadgarstka to jedna z najczęstszych neuropatii uciskowych, która dotyka szczególnie osoby pracujące przy komputerze, wykonujące powtarzalne ruchy ręką lub zmagające się z obrzękami. Objawy takie jak drętwienie, mrowienie i ból w dłoni, szczególnie w nocy, mogą znacząco obniżyć komfort życia i utrudniać codzienne czynności.

1. Co to jest zespół cieśni nadgarstka?

Zespół ten powstaje na skutek ucisku nerwu pośredkowego w obrębie kanału nadgarstka. Przyczyn może być wiele, m.in.:

• Przeciążenia i mikrourazy wynikające z pracy manualnej lub przy komputerze,
• Obrzęki związane z ciążą lub chorobami metabolicznymi (np. cukrzycą),
• Zaburzenia hormonalne,
• Urazy i zmiany zwyrodnieniowe w stawie nadgarstkowym.

Do rozwoju cieśni nadgarstka często przyczynia się długotrwałe korzystanie z myszki komputerowej, zbyt twarde podparcie nadgarstka podczas pisania czy nieprawidłowe ułożenie dłoni w czasie pracy.

2. Objawy i diagnostyka

Do najczęstszych objawów należą:

• Mrowienie i drętwienie w kciuku, palcu wskazującym, środkowym i połowie serdecznego,
• Ból promieniujący w kierunku przedramienia,
• Osłabienie siły chwytu,
• Uczucie „ciężkiej ręki”, szczególnie nocą,
• Kłopoty z precyzyjnymi ruchami dłoni, np. zapinaniem guzików.

Diagnozę potwierdza się na podstawie wywiadu, badania klinicznego i testów prowokacyjnych, a w razie potrzeby – badania EMG (elektromiografia), które ocenia przewodnictwo nerwowe.

3. Jak fizjoterapia może pomóc?

W wielu przypadkach dobrze prowadzona fizjoterapia pozwala uniknąć zabiegu chirurgicznego. Terapia może obejmować:

• Terapie manualne – mobilizacje nerwu pośredkowego i tkanek otaczających,
• Ćwiczenia neurodynamiczne – poprawiające ślizg nerwu w kanale nadgarstka,
• Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające – poprawiające funkcję dłoni i przedramienia,
• Kinesiotaping – wspomagający odciążenie i poprawę krążenia,
• Edukacja ergonomiczna – zmiana nawyków, ustawienie nadgarstków przy pracy,
• Zabiegi fizykalne – np. ultradźwieki, laseroterapia, krioterapia.

Fizjoterapeuta może również zalecić stosowanie specjalnych szyn lub ortez, które stabilizują nadgarstek i zmniejszają nacisk na nerw w czasie snu i codziennych czynności.

4. Kiedy konieczna operacja?

Jeśli objawy są zaawansowane i nie ustępują po kilku tygodniach terapii, lekarz może zalecić zabieg chirurgiczny. Operacja polega na przecięciu troczka zginaczy, co zmniejsza ucisk na nerw pośredkowy. Po zabiegu wskazana jest rehabilitacja, aby odzyskać sprawność i siłę ręki.

5. Profilaktyka i codzienne nawyki

Aby zapobiegać nawrotom objawów lub ich wystąpieniu, warto:

• Dbać o ergonomię stanowiska pracy,
• Robić regularne przerwy i ćwiczenia rozciągające nadgarstki,
• Unikać długotrwałego opierania rąk na twardych powierzchniach,
• Wzmacniać przedramiona i mięśnie ręki,
• Zwracać uwagę na pierwsze objawy i nie lekceważyć drętwienia czy mrowienia.

Podsumowanie

Zespół cieśni nadgarstka nie musi oznaczać końca aktywności czy bólu na zawsze. Odpowiednio dobrana terapia fizjoterapeutyczna daje szansę na powrót do normalnego funkcjonowania bez konieczności leczenia operacyjnego. Im szybciej rozpocznie się terapię, tym większe szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań.